Wat is een paddenstoel?
Verspreid tussen rottende bladeren en aarde zitten draadjes. De draadjes vormen een soort net. Dit heet de zwamvlok.
Aan de uiteinden van de draadjes groeien de paddenstoelen. Ze groeien boven de grond. De zwamvlok en paddenstoelen samen noemen we de zwam.
De paddenstoel is dus het gedeelte van de zwam dat je kunt zien.

Onder de hoed van de paddenstoel zitten plaatjes (lamellen) waarin de sporen zitten. Andere paddenstoelen hebben buisjes waarin de sporen zitten. De spore valt uit de hoed op de grond en groeit uit tot een zwamdraad. Meerdere zwamdraden samen vormen een zwamvlok (mycelium). Na een tijdje groeit er een wit bolletje boven de grond.
Je noemt dat een duivelsei, of heksenei.

Als het bolletje groot genoeg is, breekt het eerste vlies open. Een deel van het witte vlies blijft op de hoed zitten. Dat worden later de witte stippen op de vliegenzwam. De onderkant van het vlies blijft in de grond. Dat heet de beurs. Als de paddenstoel verder is gegroeid, breekt het tweede vlies, waardoor de hoed als een paraplu openklapt. Waar de hoed van de steel is ‘afgescheurd’ blijft er een ring aan de steel over.

Champignons groeien ook in het wild, maar de champignons uit de winkel worden gekweekt in grote kwekerijen.
In een champignonkwekerij zijn langwerpige, donkere ruimten. In deze ruimten zijn stellingen met vijf of zes boven elkaar gelegen bedden (de bakken waar de champignons in groeien). Je kunt zelf ook heel goed champignons kweken.

De naam elfenbankje is waarschijnlijk ontstaan uit het feit dat de paddenstoelen als bankjes tegen stronken aanzitten.
In films met elfjes rusten de elfjes er heerlijk op uit wanneer ze even niet meer vliegen. Elfenbankjes zie je het hele jaar door. Het zijn 'opruimers' van boomstronken en ander dood hout.

Paddenstoelen kom je tegen in sprookjes en liedjes. Denk maar aan het liedje van kabouter Spillebeen, die op een "rood met witte stippen paddenstoel" heen en weer zat te wippen. In sprookjes wonen kabouters vaak in een holle boom, of in een grote paddenstoel. Hier zie je het eekhoorntjesbrood als kabouterhuisje. Leuk hè?

Download de woordzoeker, kruiswoordpuzzel of andere puzzel van deze Flipping-pagina.
De afbeeldingen die je op deze Flipping-pagina ziet, kun je omdraaien door erop te klikken.
In de tekst kom je woorden tegen, die je ook kunt vinden in de puzzel die je gedownload hebt. Bij een woordzoeker lees je een zin als je alle woorden hebt ingevuld.
Voor je juf of meester is er ook een antwoordblad 

Paddenstoelen staan meestal bij elkaar in een kring. Vroeger begrepen de mensen niet waar paddenstoelen zo plotseling vandaan kwamen. Een kring van padden-stoelen vonden ze wel erg geheimzinnig. Dat moest iets met heksen te maken hebben. Ze noemden zo'n kring een heksenkring. Ze dachten dat padden de huisdieren van heksen en tovenaars waren. Paddenstoelen waren dan hun zitplaatsen.

De sporen van een paddenstoel zijn zo klein, dat je ze met het blote oog eigenlijk nauwelijks kunt zien. Maar onder een microscoop gaat het een stuk beter.
Een rijpe paddenstoel geeft elke minuut duizenden sporen af.
Eén enkele champignon produceert wel miljarden sporen.

Buisjeszwammen
Aan de onderkant van de hoed zien we heel veel gaatjes zitten. Dit zijn de buisjes, waarin de sporen zitten. Buisjeszwammen zijn veel steviger dan plaatjes-zwammen.
Het eekhoorntjesbrood is een bekende (eetbare) buisjeszwam.

Een truffel is een kostbare zwam die onder de grond, op de wortels van verschillende soorten bomen groeit. Er zijn zwarte en witte truffels. De truffel wordt hoofdzakelijk verwerkt in de keukens van hele exclusieve restaurants. Truffels zijn heel erg duur om te kopen. Soms worden er belachelijke prijzen voor betaald.
In 2010 werd één witte truffel van één kilo zelfs verkocht voor 417.200 dollar.

De berkenzwam wordt ook wel de berkendoder genoemd. Het is een schimmel en groeit aan de stam van een boom. Hij groeit meestal op een berk, vandaar de naam berkenzwam.
De berkenzwam begint als een parasiet op de stam (als rover). Dit betekent dat hij de berk als voedsel gebruikt. Daardoor sterft de boom af. Hij leeft vervolgens verder op het dode hout van de berkenboom.

Paddenstoelen groeien uit een spore die zich onder de grond steeds verder naar alle kanten uitbreidt. Zo'n ondergrondse zwamvlok kan heel groot worden.
De grootste zwamvlok (van de sombere honingzwam) is wel zo groot als 1665 voetbalvelden. Het mycelium is naar schatting tussen de 2400 en 8650 jaar oud en daarmee is deze schimmel het grootste levende wezen ter wereld. Je vindt deze zwamvlok in Oregon in de V.S.

Plaatjeszwammen
Aan de onderkant van de hoed zitten plaatjes (lamellen). Ze lijken wel wat op spaken van een fietswiel.
De miljoenen sporen zitten tussen de plaatjes verborgen. Bekende voorbeelden van een plaatjeszwam zijn de vliegenzwam (giftig) en de champignon die je in de winkel kunt kopen.

Buikzwammen
Dit zijn bolvormige paddenstoelen zonder steel. Deze paddenstoelen scheuren open als ze rijp zijn en dan worden de sporen als een grote ‘stofwolk’ de lucht in geblazen. De aardappelbovist is een bekende buikzwam.

Groene knolamaniet
Dit is één van de meest giftige paddenstoelen ter wereld. Een kleine hoeveelheid ( 30-50 gram) van deze paddenstoel kan al dodelijk zijn door vergiftiging van de lever. De eerste symptomen zijn vaak buitengewoon hevige buikpijn (darmkrampen), braken en diarree. Pluk dus niet zomaar paddenstoelen en laat ze staan in het bos.

Als de geschubde inktzwam nog jong is, is hij mooi wit. Je kunt hem dan zelfs eten. Maar als de inktzwam ouder wordt, krult de hoed een beetje naar buiten en aan de rand hangen allemaal kleine zwarte druppeltjes. Die kleven en zijn vies, maar lijken net op inktdruppels. Zo komt deze paddenstoel aan zijn naam.

Je kunt een sporenafdruk maken van de hoed van een paddenstoel.
Snij de hoed af en zorg dat hij droog is.
Leg hem op een wit vel papier.
Laat hem een paar uur, of 's nachts liggen.
Til de hoed voorzichtig op.
De sporen liggen op de plek waar ze uit de hoed gevallen zijn.